Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος Φωτιστές των Σλάβων

Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος, κατά κόσμον Κωνσταντίνος και Μιχαήλ αντίστοιχα, ήταν παιδιά του δρουγγάριου στρατιωτικού διοικητή Λέοντος και γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Ο Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 827, ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός του το 815. Είχαν δε άλλα πέντε αδέλφια.

Ο Κύριλλος σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία στη Θεσσαλονίκη και στην Κωνσταντινούπολη. Διακρινόταν για τις ποικίλες γνώσεις του στις αστρονομία, γεωμετρία, ρητορική, μουσική και ιδιαίτερα στην γλωσσολογία. Η γλωσσομάθειά του ήταν απαράμιλλη. Γνώριζε, εκτός από τα ελληνικά και τα λατινικά, εβραϊκά, συριακά, τουρκικά και σλαβικά. Ήταν μαθητής του Φωτίου. Έγινε βιβλιοθηκάριος του Πατριαρχείου και δίδαξε φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Επινόησε το πρώτο σλαβικό αλφάβητο και μετάφρασε πολλά κείμενα της Αγίας Γραφής στα σλαβικά.

Ο Μεθόδιος εκπαιδεύτηκε για να γίνει κρατικός αξιωματούχος. Έγινε στρατιωτικός και ανέλαβε τη διοίκηση της περιοχής των πηγών του Στρυμώνος, δηλαδή στα σημερινά σύνορα Βουλγαρίας και Σερβίας, όπου και έμαθε καλά τις σλαβικές διαλέκτους.

Παρά την επιτυχημένη σταδιοδρομία και των δύο αδελφών, βαθιά τους συγκλόνιζε ο ζήλος για την πνευματική ζωή ενώ είχαν κλίση μοναστική, με βαθιά πίστη στη μαρτυρική διακονία της κλίσης αυτής, προκειμένου να σωθούν και άλλες ψυχές.

Το έργο τους

Τον ένατο αιώνα ο ηγεμόνας του σλαβικού κράτους της Μοραβίας Ρατισλάβος, ζήτησε από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μιχαήλ Γ΄ να πάνε στη χώρα του Βυζαντινοί ιερείς και δάσκαλοι για να διδάξουν το χριστιανισμό. Ο Πατριάρχης Φώτιος επέλεξε τους Μεθόδιο και Κύριλλο. Τα δύο αδέλφια από τη Θεσσαλονίκη τα οποία διακρίνονταν για τη σοφία και την ιεροσύνη τους, γνωρίζοντας ανάμεσα σε άλλες γλώσσες και τη σλαβική, δέχτηκαν με μεγάλη προθυμία. Επειδή η σλαβική γλώσσα δεν είχε αλφάβητο, ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος δημιούργησαν το σλαβικό αλφάβητο, χρησιμοποιώντας τα κεφαλαία ελληνικά γράμματα. Με το αλφάβητο αυτό έγραψαν το Ευαγγέλιο, που το είχαν μεταφράσει στα σλαβικά και αργότερα τους νόμους του Βυζαντίου. Δημιούργησαν, έτσι, τη γραπτή σλαβική γλώσσα επινοώντας το γλαγολιτικό (κυριλλικό) αλφάβητο. Έγιναν αίτιοι της απαρχής της ευρύτερης σλαβικής γραμματείας και του εκχριστιανισμού των Σλάβων.

Ίδρυσαν πολλά σχολεία όπου δίδασκαν τη σλαβική γλώσσα και ζήτησαν από τον Πατριάρχη να χειροτονήσει σλάβους κληρικούς για να καλυφθούν οι ανάγκες που δημιουργήθηκαν, εξαιτίας της μεγάλης εξάπλωσης του χριστιανισμού.

Η διαφωτιστική τους αποστολή προκάλεσε την οργή, τη ζήλια και το μίσος στα μέρη των Φράγκων και του γερμανο-λατινικού κλήρου και ήταν η αιτία να υπάρξουν εντάσεις ανάμεσα στην εκκλησία και την πολιτική. Οι ιεραπόστολοι αδελφοί αναγκάστηκαν από τον πάπα Ανδριανό Β΄ να προσέλθουν στη Ρώμη, για να απολογηθούν για τις κατηγορίες ότι παραβιάζουν το τριγλωσσικό δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η χριστιανική ιεροτελεστία μπορεί να τελείται μόνο στην Εβραική, την Ελληνική και τη Λατινική γλώσσα.

Εκεί, ο Άγιος Κύριλλος υποστήριξε ότι όλοι οι λαοί, όπως και οι Σλάβοι, δικαιούνται να δοξάζουν τον Θεό και να δημιουργούν την κουλτούρα τους στην μητρική τους γλώσσα. Ο πάπας Ανδριανός Β΄ πείσθηκε, αγίασε τα μεταφρασμένα βιβλία, ενώ σε μερικές εκκλησίες της Ρώμης τελέσθηκε λειτουργία στη σλαβική γλώσσα, προς αναγνώρισή της μέσα στο χριστιανικό κόσμο. Πρόκειται για μια επιτυχημένη αποστολή των Αγίων αδελφών.

Η Αγιοποίηση των δύο ιεραποστόλων.

Όποιος ασχοληθεί με την ιστορία των Σλάβων, όποιος ταξιδέψει στις χώρες τους, βρίσκει παντού τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο. Σε όλες τις σλαβικές πόλεις, την Πράγα, το Βελιγράδι, τη Σόφια και τη Μόσχα, οι δύο αυτοί Θεσσαλονικείς θεωρούνται προστάτες τους. Οι επιστήμονες γράφουν την ιστορία τους, ο λαός τους σέβεται, η Ορθόδοξη Εκκλησία τους τιμά ως Αγίους και οι πολιτικοί βλέπουν σ’ αυτούς το σύμβολο της ενότητας για τη φυλή τους. Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος τιμώνται ως άγιοι από τους Σλάβους. Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος ανακηρύχτηκαν άγιοι από την Ορθόδοξη Εκκλησία για τη συμβολή τους στην εξάπλωση του χριστιανισμού.

Το τέλος τους

Ο Κύριλλος παρέμεινε στη Ρώμη μέχρι το θάνατό του, το Φεβρουάριο του 869.

Τάφηκε με τιμές στον προσωπικό τάφο του πάπα Ανδριανού Β΄, ενώ αργότερα μετακινήθηκε στη βασιλική του Αγίου Κλεμεντίνου στη Ρώμη, όπου και σήμερα φυλάσσονται τα λείψανά του.

Το χριστιανικό, διαφωτιστικό και αποστολικό έργο συνεχίζει ο μεγαλύτερος αδελφός του Μεθόδιος ο οποίος αποβίωσε στις 6 Απριλίου 885 ως επίσκοπος της Μοραβίας και της Πανονίας, όπου είχε συλληφθεί από τους Φράγκους και είχε μείνει για τρία χρόνια φυλακισμένος.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο στις 11 Μαΐου.

Υπενθυμίζεται ότι ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄το 1980 ανακήρυξε, μαζί με τον Άγιο Βενέδικτο, τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο συμπροστάτες της Ευρώπης, αποκαλώντας τους «αδελφούς Έλληνες, γηγενείς Θεσσαλονικείς».



 Το άρθρο είναι του Νίκου Παπανικολάου και  προδημοσιεύτηκε στο τεύχος #7, Απρίλιος-Ιούνιος 2009, του περιοδικού της Φιλοτελικής Εταιρείας Πατρών, Φάρος του φιλοτελιστή.

Κοινοποιήστε το στο Facebook