Το Ρόπτρο , το γνωστό επίθυρο χεράκι

Από την αρχαιότητα είναι γνωστό το εξάρτημα αυτό της πόρτας και μέχρι την δεκαετία του 70 το συναντούσε κανείς πολύ συχνά στις εξώπορτες και τις αυλόπορτες των ελληνικών σπιτιών.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η εξάπλωση του ηλεκτρισμού οδήγησαν σε μαρασμό την εξέλιξη του ρόπτρου και το έβγαλαν σε αχρηστία.
Σε λιγοστά ,κυρίως εγκαταλειμμένα σπίτια μπορεί ο περαστικός να αντικρύσει που και που να στέκονται πάνω στις πόρτες <βουβοί μάρτυρες> μιας εποχής που έφυγε.

Το σχήμα τους ήταν ανάλογο με το μεράκι και τα οικονομικά του ιδιοκτήτη καθώς και με το αρχιτεκτονικό ύφος του σπιτιού. Υπάρχουν ρόπτρα πάνω σε παραστάσεις αρχαίων αγγείων και ο Όμηρος κάνει αναφορά σε αυτά και τα ονομάζει <κορώνην>.
Χρήση ρόπτρων έχουμε στην ρωμαϊκή εποχή ,στο βυζάντιο ,στο μεσαίωνα και την αναγέννηση.

Στην χώρα μας κάνουν την εμφάνιση τους στα χρόνια της τουρκοκρατίας ,κυρίως σε ελληνικά σπίτια.
Τα ρόπτρα είναι αντικείμενα λαϊκής τέχνης και ειδικότερα της μεταλλοτεχνίας όπου ο ανώνυμος λαϊκός τεχνίτης-σιδεράς ή χαλκιάς έφτιαχνε μαζί με τα υπόλοιπα σιδηρικά του σπιτιού(κλειδαριές, μεντεσέδες, γάντζους κλπ) από σίδερο ,μπρούτζο ή χαλκόΔιακρίνονται βασικά σε δυο μεγάλες κατηγορίες ,τα λαϊκά και τα δυτικά(ξενόφερτα).

Ο τελευταίος τύπος ,που είναι και η παρακμή ,είναι το γνωστό γυναικείο χεράκι που κρατά μια μπάλα ,πολλές φόρες συναντάται και με δακτυλίδιΌπως κι αν έχει, τα ρόπτρα χάνονται, μαζί με τους μαστόρους που τα έφτιαχναν, τους νοικοκύρηδες που τα διάλεγαν και τις παρακόρες που τα γυάλιζαν.
Παρουσιάζω μια συλλογή ρόπτρων από διάφορες πηγές ,τα δε χεράκια είναι όλα της συλλογής μου.
"Σαν πέρναγα το δρόμο σου πολλές φορές για σένα
και είχε σκοτεινιάσει
το χέρι άπλωνα δειλά στο μπρούτζινο χεράκι
που κρέμεται στην πόρτα.
Κι αφού το χάϊδευα απαλά κι έφευγε το μεράκι
συνέχιζα τη βόλτα."